Avrupa Birliği Kurumları
Merhaba arkadaşlar, bu yazımda sizlere Avrupa Birliği‘ndeki kurumları ve görevlerini anlatacağım. Öncelikle Avrupa Birliği’ni tanıyarak başlayalım.
Avrupa Birliği (AB), yirmi yedi üye ülkeden oluşan ve toprakları büyük ölçüde Avrupa kıtasında bulunan siyasi ve ekonomik bir örgütlenmedir. 1992 yılında, Avrupa Birliği Antlaşması olarak da bilinen Maastricht Antlaşması’nın yürürlüğe girmesi sonucu, var olan Avrupa Ekonomik Topluluğu’na yeni görev ve sorumluluk alanları yüklenmesiyle kurulmuştur. 445 milyondan fazla nüfusuyla Avrupa Birliği, dünya ülkelerinin GSYİH’ye (nominal) göre sıralanışında nominal gayrisafi yurt içi hasılasının %30’luk bölümünü oluşturur. (18,8 trilyon ABD$)
Avrupa Parlamentosu
Parlamento, konsey ile koordineli olarak Avrupa Birliği bütçesine ilişkin yasaları çıkarır ve son kararı verir. AB’nin yaklaşık 500 milyon vatandaşının demokratik isteklerini ifade etmektedir. Diğer kurumlarla olan görüşmelerde onların çıkarlarını temsil eder. Parlamentonun en fazla 750 üyesi + başkan (yani 751) olabilir, ancak İngiltere’nin AB’den ayrılmasından sonra sandalye sayısı 705’e düşürülmüştür. Üyeler ulusal olarak değil, siyasi gruplara bölünmüştür. Ayrıca üyeler, ülke nüfuslarına orantılı olarak en az 6 ve en fazla 96 koltukta yer alabilir.
Parlamento Genel Kurulu Strazburg’da, siyasi grup ve komitelerin toplandığı yer Brüksel’de, sekreteryası ise Lüksemburg’da yer almaktadır.
Parlamento, komisyoner adaylarını reddetme veya onaylama yetkisine sahiptir.
Avrupa Birliği Konseyi
Avrupa Birliği Konseyi, Avrupa Birliği’nin ana karar-alma mekanizmasıdır. Konsey, üye devletleri temsil eder ve toplantılara her Avrupa Birliği üyesi hükümetten bir bakan katılır. Bakan, karara bağlanacak konuya göre belli olur. Örneğin toplantı ekonomi ile ilgili ise toplantıya katılacak bakan ekonomi bakanı olacaktır. Bu bakanlar ulusal parlamentosuna karşı ve parlamentonun temsil ettiği vatandaşlarına karşı sorumludur.
Avrupa Konseyi
Avrupa Konseyi, birliğin yönünü belirler ve kalkınma için öncelikleri belirler. Üye ülkelerin devlet başkanları tarafından oluşturulan ve Avrupa Birliği Başkanı‘nın katıldığı Komisyon, üç ayda bir yapılan zirvelerde, konuların dışişleri ile ilgili olması durumunda, birliğin dışişleri ve güvenlik politikası üst düzey temsilcileri de toplantılara katılır, kararlar genellikle oybirliği ile alınır (AB ülkelerinin devlet ya da hükümet başkanlarının her biri, toplamda 27).
Avrupa Komisyonu
Avrupa Komisyonu, yasama sürecini başlatan, bütçeyi ve programları uygulamaktan ve idari denetimden sorumlu kurumdur. Parlamento ve konseye yeni yasalar önerir. Parlamento ve Avrupa Birliği Konseyi kararlarının uygulanmasından sorumludur. Üyeler, her ülkeden toplam 27 adettir.
Komisyon’un merkezi Brüksel‘dedir. Avrupa Birliği üyesi devletlerden bağımsız bir niteliğe sahip olan Komisyon, Birliğin yürütme organı konumundadır.
Avrupa Birliği Adalet Divanı
Lüksemburg’da bulunan Adalet Divanı, AB’nin yargı organıdır. Kurumun ana rolü, üyelerin AB yasalarını uygulamasını sağlamak ve ülkeler ile AB kurumları arasındaki yasal anlaşmazlıkları denetlemektir.
Genel mahkemede 49 üye ve her AB ülkesinden 27 yargıç, adalet mahkemesinde 11 avukat tarafından desteklenmektedir.
Avrupa Merkez Bankası
Avrupa Merkez Bankası‘nın görevi para birimi olarak Euro’yu kullanan AB üyesi ülkelerde oluşan fiyat istikrarını sağlamaktır.
AB’nin para politikasının tespiti ve uygulanması, döviz işlemlerinin yürütülmesi, üye devletlerin resmi döviz rezervlerinin tutulması ve yönetilmesi, ödeme sistemlerinin düzgün işlemesinin sağlanması görevlerini yerine getirir.
Merkezi Almanya’nın Frankfurt kentinde olan Banka’nın karar alma organları, Yürütme Kurulu, Yönetim Konseyi ve Genel Kurul’dur.
Her Euro bölgesi ülkesinden 19 üye ve 6 icracı üye olmak üzere toplam 25 üye bulunmaktadır.
Avrupa Sayıştayı
1975’te kurulan Sayıştay, Lüksemburg‘ta yer almaktadır. Sayıştay, gelir ve giderleri denetleyerek ve fonların doğru kullanılıp kullanılmadığını kontrol ederek birliğin mali yönetiminin iyileştirilmesine yardımcı olur ve yolsuzlukları bildirebilir.
Üye makamlarla çalışabilmesine rağmen Komisyon ile yakın çalışır. Her AB ülkesinden 1 üye bulunmaktadır. (Başkan dahil 27 üye)
Avrupa Birliği Zirvesi
Avrupa Birliği Zirvesi, Avrupa Birliği’ne üye devletlerin başbakanları veya devlet başkanları ile Avrupa Birliği Zirvesi Başkanı ve Avrupa Komisyonu Başkanı’nın katılımı ile meydana gelir. Yılda dört defa toplanan Zirve, Birliğin gelişmesi ve Avrupa’nın bütünleşmesi doğrultusunda öncelikleri ve temel politikaları belirleyen kararlar alır.
Bu yazımda sizlere Avrupa Birliği‘ni ve onu oluşturan organları anlattım. Avrupa Birliği’nin tarihçesi hakkında ayrıntılı bilgi almak isterseniz Enes Serif Oglarintan arkadaşımın yazdığı yazıya buradan ulaşabilirsiniz.
Okuduğunuz için teşekkürler, hoşçakalınnn 🙂